Waarom wingsuit-basejumpen mentaal verslavend is

De Oostenrijkse kleermaker had een jas met vleugels ontworpen, waarmee hij dan wel niet per se kon vliegen, maar toch zeker rustig van een hoog punt naar beneden moest kunnen zweven. Om dat te bewijzen besloot de pionier op 4 februari 1912 van het eerste dek van de Eiffeltoren te springen, van zo’n zestig meter hoogte. Zijn jas bleek alleen totaal niet te werken, dus stortte hij onder het oog van vele omstanders te pletter op de grond. Daar is trouwens bewegend beeld van.

Met een beetje goede wil zou je Reichelt een wingsuit-basejumper van het eerste uur kunnen noemen. Voor wie niet weet wat dat precies betekent: basejumpen is een soort parachutespringen, maar dan niet vanuit een vliegtuig, maar een hooggelegen plek. Dit kan met een parachute, maar ook met een wingsuit, wat je zou kunnen omschrijven als een overall met vleugels. Eigenlijk hetzelfde als wat Reichelt dus had bedacht, met als cruciale verschil dat het ook daadwerkelijk functioneert.

Vorig jaar spraken we met Jarno Cordia, een grensverleggende wingsuitvlieger van Nederland. Hij staat onder meer bekend om de kurkentrekker, waarbij hij in grote cirkels naar beneden vliegt, met naar eigen zeggen een snelheid van zo’n 250 kilometer per uur. “Dat ik puur met bewegingen van mijn lichaam de wind zo kan manipuleren dat ik zulke resultaten krijg, zonder erbij na te hoeven denken, geeft me wel echt een gevoel van Superman,” zei hij daarover. “Het is een hele andere wereld, daarboven.”

Wie even zijn showreel bekijkt, begrijpt al snel wat hij daarmee bedoelt:

Daar hang je dan, totaal losgezongen van de wereld. Vrij als een vogel, en ook net zo snel; veel vogels kunnen bij een vrije val een topsnelheid van honderden kilometers per uur halen, net als mensen in wingsuits dat kunnen.

Naast een ultiem vrijheidsgevoel en een uniek perspectief op de wereld, kan wingsuit-basejumpen ook simpelweg een flinke adrenalinekick opleveren. En vooral dat laatste maakt het ook verslavend. Zodra adrenaline opspeelt, komt namelijk ook dopamine vrij, een stofje dat je hersenen vertelt wanneer iets fijn is. Zo fijn dat je er telkens weer naar terugverlangt.

Een tijdje terug ontdekten wetenschappers dat zogeheten hoge sensatiezoekers – mensen die van extreme sporten houden bijvoorbeeld – sneller dopamine aanmaken dan lage sensatiezoekers. Je lichaam komt dan in opperste staat van paraatheid terecht, als bescherming tegen mogelijke gevaren. Nadat je die gevaren hebt getrotseerd, geeft dat een adrenalinekick.

Dit gevoel associeer je met de handelingen die je zojuist verricht hebt, waardoor er een beloningsmechanisme in gang wordt gezet. Je wilt nog een keer springen, waardoor je weer die dopamine krijgt. En nog een keer. Totdat je eigenlijk niet meer zonder kunt. Zo werkt het ook met drugs; door het gebruik ervan komt er meer dopamine vrij in je hersenen, waardoor je er een bevredigend gevoel van krijgt.

Er kleven ook de nodige risico’s aan wingsuit-basejumpen – en dan hebben we het niet over de stijgende bloeddruk die met zo’n adrenalinekick gepaard gaat. Eén slordigheidje kan namelijk fataal gevolgen hebben. Al maakt juist dat het interessant, zegt de Israëlische springer Dr. Omer Mei-Dan: “Ieder detail kan het verschil maken tussen leven of dood. Basejumpers hebben het vermogen om om te gaan met een hoeveelheid stress die andere mensen als slechte ervaring zouden beschouwen. In feite zijn ze immuun voor posttraumatische stressstoornis (PTSS).”

Mei-Dan is overigens chirurg van beroep. “Zelf kom ik ook één keer per jaar wel in de operatiekamer.”

Om een training te mogen volgen heb je al minimaal tweehonderd normale parachutesprongen met vrije val nodig, maar als we de meer ervaren basejumpers moeten geloven hebben veel beginnelingen daar het geduld niet voor. “Het grootste probleem is dat veel jonge gasten in drie weken van zero naar hero willen,” zegt Robert Pecnik bijvoorbeeld, de man achter de eerste commercieel geaccepteerde wingsuit Phoenix Fly. Aan de wingsuits zelf ligt het volgens hem niet. “Je kunt nog in de veiligste auto ter wereld zitten, maar dan nog moet je altijd je verstand blijven gebruiken.”

Cordia sluit zich daarop aan: “De mentaliteit bepaalt grotendeels hoe gevaarlijk het is. De meeste basejumpers zijn heel berekende mensen. Een sprong is volledig gepland.” Voor Cordia gaat het bij basejumpen juist niet om de adrenalinekicks; het brengt hem eerder in een meditatieve stemming. “Ik heb zelf enorme ADHD en de focus van een fruitvlieg, maar binnen het parachutespringen en basejumpen werkt het in mijn voordeel. Met bepaalde dingen heb ik een soort hyperfocus, zoals bij het basejumpen. Dat doe ik bijna met chirurgische precisie.”

Een vliegverslaving kan dus nog gezond zijn ook. Maar dat neemt niet weg dat een uitgebreide voorbereiding een pré is; iets dat ook Franz Reichelt vermoedelijk met terugwerkende kracht zou hebben toegegeven.

—

Mis niets! Like VICE Sports Nederland voor je dagelijkse dosis ijzersterke sportverhalen.