Maak kennis met de Tsjechische ultras die liever blowen dan knokken
Foto: Mark Pickering

FYI.

This story is over 5 years old.

Sport

Maak kennis met de Tsjechische ultras die liever blowen dan knokken

De klassieke voetbaltribune kent veel indringende geuren: de warme walm van broodjes bal met mayo, de zoute zweem van pinda's en natuurlijk de stank van een overstroomd urinoir.

In het Tsjechische voetbalstadion van Bohemians 1905 is er één geur die alle andere geuren gemakkelijk overheerst: wiet.

De meeste Europese voetbalfans kennen deze club uit Praag niet. Bohemians 1905 speelt op het hoogste niveau van Tsjechië en strijdt daar onder meer tegen Sparta Praag en aartsrivaal Slavia Praag. Alhoewel hun voetbal slaapverwekkend is (zoals het Tsjechische voetbal in het algemeen), zijn de fans van Bohemians 1905 bijzonder. Het publiek bestaat voornamelijk uit bierdrinkende, wietrokende liberalen. De supporters van Bohemians 1905 houden van voetbal, maar nog meer van een feestje.

Advertentie

De wedstrijd die ik bezoek is een harde degradatiekraker tussen Bohemians en Banik Ostrava, een club uit het noordoosten van Tsjechië, nabij de Poolse grens. Banik Ostrava heeft een reputatie op het gebied van extreem-rechtse gewelddadigheid. Ik ben vooraf gewaarschuwd dat beide supportersgroepen er zin in hebben. Alhoewel ze zich op een totaal andere manier uitdrukken, zullen ze allebei hun autoriteit uit willen dragen op de tribunes.

Bohemians ontstond in 1905 als AFK Vrsovice. In 1927 koos de voetbalbond van Australië deze club als vertegenwoordiger van Bohemia – toen de naam van het Tsjechische grondgebied – tijdens een tour door het gebied. De club gebruikte deze prestige als excuus om zichzelf een nieuwe naam te geven: Bohemians AFK Vrsovice. Er volgden daarna nog verschillende naamsveranderingen, zeker tijdens het Sovjet-tijdperk, voordat de keuze viel op Bohemians Praha. In de jaren negentig ontstond er een juridisch geschil over de naam, waardoor de club opnieuw een nieuwe naam moest kiezen. Dit keer werd het Bohemians Praha 1905, of kortweg Bohemians, zoals de supporters graag worden genoemd.

Het stadion van Bohemians is, in tegenstelling tot dat van hun rijkere Praagse stadsgenoten, geen glimmend Champions League-bouwwerk. Het is een kleine, vervallen hut die Ďolíček – het kuiltje – wordt genoemd. De toegangspoortjes zien eruit als die van amateurclubs in de jaren tachtig en de hoofdtribune is een constructie die eruitziet alsof hij in elkaar gezet is met aluminiumfolie en plakband. Op de tribune staat echter een vrolijke groep groen-witte supporters, waarvan de meeste een biertje, een grote vlag of een joint vasthouden.

Advertentie

“Ik ga sinds 2003 regelmatig naar Bohemians,” vertelt David Mlady, een van de supporters, vlak voor de aftrap. “Tijdens de pauze van de eerste wedstrijd van Bohemians waar ik was, pakte iedereen zijn vloeitjes om jointjes te draaien. Het was heel normaal en ik denk niet dat ik bij een wedstrijd van Bohemians ben geweest waarbij er niet werd geblowd binnen een straal van een meter om me heen.”

Om dit te onderstrepen, steekt hij af en toe een joint op, om die vervolgens door te geven in de groep. Het roken van wiet is hier logischerwijs niet illegaal, alhoewel de wetgeving ietwat ambigu is. In de wet staat dat een persoon een klein beetje wiet mag hebben voor persoonlijk gebruik, maar hoeveel ‘een klein beetje’ precies is, is niet duidelijk. De supporters van Bohemians maken daar graag gebruik van. Een van hun bekendste liederen is een leuk deuntje met de naam “Kouříme trávu” (“Wij roken wiet”), gebruld op de melodie van Roll out the Barrel.

De mascotte van Bohemians achter de goal is ook toepasselijk spacend. Het is geen groene duivel of grote hagedis. Nee, ze hebben vrij willekeurig gekozen voor een kangoeroe. De keuze is schijnbaar gemaakt na de tour van het Australische elftal in 1927, toen de club van de Australische voetbalbond twee kangoeroes kreeg als cadeau. Bohemians accepteerde het cadeau netjes, dumpte de twee dieren in de dierentuin van Praag en voegde het buideldier toe aan het logo van de club.

Advertentie

Als ik Mlady vraag waar de toiletten zijn, wijst hij naar een heuvel aan de zijkant van de tribune. Ik loop ernaartoe en word begroet door graffiti van een man die een joint rookt en een paar supporters die naast hem pissen. Ik ga erbij staan en besef opeens hoe vreemd deze situatie is: ik heb een biertje vast, pis van een voetbaltribune af en als ik over mijn schouder kijk, kan ik de wedstrijd zien op het veld. Het is prehistorisch vergeleken met de huidige Premier League, maar de grofheid van dit alles maakt het op een aparte manier heel bevrijdend.

Als de wedstrijd bezig is, laten de supporters uit Sector B goed van zich horen, bijgestaan door luide trommels en een fanatieke man vooraan, die door een megafoon schreeuwt. “We zijn een grote familie,” zegt Dominik Jarkovsky, al zijn hele leven supporter. “Op de hoofdtribune lopen ook kleine kinderen, vrouwen, oude mannen. Het is hier niet zoals bij Sparta of Banik. Daar zie je alleen een hoop grote, kale gasten!”

“De supporters hier zijn ook extreem loyaal,” zegt Petr Homolka, wiens flat vlakbij het stadion ligt. “Al helemaal ten opzichte van het Ďolíček-stadion. Toen de club een paar jaar geleden bijna failliet was, hebben de fans het stadion gered door uit eigen zak geld in te leggen.”

Volgens Jarkovsky bezitten de supporters nu ongeveer twintig procent van de club en zijn zij verantwoordelijk voor de ‘wedergeboorte van Bohemians’. Maar wat is de reden voor deze solidariteit? Waarom zijn supporters zo gek van een voetbalclub waarbij je van een heuvel moet pissen? Het antwoord is waarschijnlijk deels politiek. De ultras van Bohemians zijn, te zien aan de honderden stickers en spandoeken op de tribune, fanatiek antifascistisch.

Advertentie

“Clubs zoals Sparta en Banik hebben altijd al een extreem-rechts element gehad,” legt Mlady uit. “Het feit dat zij neo-nazi’s aantrekken zorgt er automatisch voor dat anderen op zoek gaan naar een andere vlag om zich onder te verenigen. Een groot deel van de Bohemians supporters houdt van ska, punk en reggae. En ze hangen het idee aan dat er geen tolerantie moet zijn voor racisme.”

Een schrijnend voorbeeld van dit ideologische verschil doet zich voor nadat Bohemians de eerste goal van de wedstrijd maakt. De supporters van Banik, met hun shirts uit en kale koppen glimmend onder de stadionverlichting, tonen een enorm spandoek met de tekst “Alle Europese hooligans tegen moslimpedofielen en geitenneukers!” met de charmante toevoeging: “Hooligans fuck Islam.”

Ik sta versteld van wat ik zie, maar de supporters van Bohemians zijn verre van sprakeloos. Ze staan met zijn allen op en houden hun middelvingers in de lucht, richting de supporters van Banik, totdat het spandoek is weggehaald.

Het is verfrissend om zo’n antiracistisch statement te zien op de tribunes, maar vast niet alle supporters van Bohemians zijn fanatiek links. “Natuurlijk niet,” zegt Mlady. “De vlaggen en stickers van de ultras refereren aan de Ramones en blowcultuur, maar dat betekent niet dat iedereen hier een liberaal is die kwaliteitskranten leest. Zelfs bij Bohemians zijn er mensen die nationalistisch zijn en veel supporters hebben überhaupt geen politieke voorkeur.”

Advertentie

Tegen de tijd dat Bohemians een tweede doelpunt heeft gemaakt, zijn de supporters van Banik al wat afgekoeld. Wanneer het derde doelpunt van Bohemians valt, zijn de supporters van Bohemians te druk met het vieren daarvan om nog wat te geven om de supporters van Banik (of om ook maar op te merken dat Banik de eer redt met de 3-1).

Als de scheidsrechter affluit, wordt de tribune meteen opgelicht door een zee van groene fakkels. Schouderklopjes worden uitgedeeld, biertjes in de lucht gehouden en de kangoeroe komt weer tevoorschijn om een soort vreemde Bohemians-dans te doen. “Zo, wat nu?”, vraag ik Mlady. “Richting de parkeerplaats voor een matpartij met de supporters van Banik?”

“Absoluut niet,” lacht hij. “We gaan de kroeg in, drinken een paar biertjes om het te vieren en roken misschien nog een jointje.”

Mis niets! Like VICE Sports Nederland voor je dagelijkse dosis ijzersterke sportverhalen.