Hoe Danny Makkelie omgaat met de druk van het scheidsrechtersvak

FYI.

This story is over 5 years old.

Sport

Hoe Danny Makkelie omgaat met de druk van het scheidsrechtersvak

"Ik ben eigenlijk een hele gevoelige jongen, maar op het veld kan je dat niet laten zien."

De ene dag staat hij voor 60.000 joelende supporters te fluiten in de Europa League, de andere dag komt hij tussen een huiselijke ruzie als agent. Het leven van Danny Desmond Makkelie is gericht op de handhaving van discipline, waardoor hij vaak terechtkomt in chaotische situaties. Aan hem de taak om orde op zaken te stellen.

Danny moet elke dag messcherp zijn om te presteren, zowel als agent als scheidsrechter. Bovendien krijgt hij, vooral bij zijn werk als scheidsrechter, standaard met een hoop kritiek van buitenaf te maken, van brommende snorren op televisie tot supporters die liedjes zingen over zijn moeder. Je moet als scheidsrechter sterk zijn in je bovenkamer, wil je je niet gek laten maken door het circus van de voetbalwereld.

Advertentie

VICE Sports sprak Makkelie op het politiebureau in Dordrecht over de mentale druk van zijn werk als scheidsrechter en hoe je daarmee om moet gaan om te kunnen blijven presteren.

VICE Sports: Ha Danny, hoe ervaar jij het om een grote Europese wedstrijd te fluiten?
Danny Makkelie: Ik ben dan wel licht gespannen. Dat heeft ermee te maken dat de belangen in het buitenland heel erg groot zijn. Je fluit daar minder vaak dan nationaal, dat doe je immers elke week. Als je op Europees niveau een grote fout maakt, word je niet snel weer aangesteld.

Hoe ga je met die druk om?
Ik moet zeggen dat ik goed met spanning om kan gaan. Dat heeft alles te maken met vertrouwen in jezelf hebben. Je moet kijken naar eerdere wedstrijden die goed zijn gegaan en daaraan vasthouden. Je moet vooral niet kijken naar wedstrijden die niet gingen, want dan haal je negatieve energie op. Voor Villarreal – AS Roma dacht ik er bijvoorbeeld aan terug dat ik kort hiervoor drie Champions League-wedstrijden had gefloten die allemaal goed gingen. Waarom zou deze dan niet goed gaan? Door zo te relativeren word ik vanzelf rustig. En je moet vertrouwen hebben in je team.

Vieren jullie het als team als een wedstrijd goed gaat, zoals afgelopen week?
Zeker. Bij wedstrijden in Nederland gebeurt dat wat minder, omdat je minder tijd hebt en na een wedstrijd gelijk naar huis gaat. Dan feliciteren we elkaar bijvoorbeeld nog even in de groepsapp van het team. In het buitenland drinken we na de wedstrijd nog wel even een wijntje of een biertje. Dat vieren we dan wel.

Advertentie

Wordt het dan laat?
Ligt eraan hoe laat we ‘s ochtend weer moeten vliegen.

Danny Makkelie helpt Santi Cazorla omhoog in de Champions League. (Foto: Proshots)

Wat vind je zo leuk aan het fluiten?
Als we wedstrijden als team tot een goed einde hebben gebracht, niemand over ons praat en we geen bepalende fouten hebben gemaakt, is dat heel erg fijn. Ook individuele successen, bijvoorbeeld als een grensrechter een buitenspeldoelpunt goed beoordeeld heeft wat enorm scherp was, of als ik een goede voordeelregel toepas waar een doelpunt uit komt. Daar kan ik enorm blij van worden.

Ik zeg altijd dat een scheidsrechter net een keeper is. Als een keeper 89 minuten goed keept, maar een bal ongelukkig doorlaat, dan is hij de schlemiel van de wedstrijd. Dat is bij mij net zo. Als ik 89 minuten goed fluit, maar in de 90ste minuut een penalty of rode kaart mis, dan kan ik er geen hout meer van en heeft niemand het meer over die 89 minuten daarvoor.

Is het dan niet heel ondankbaar werk?
Ja, dat wel. Maar ik heb er zelf voor gekozen om dit vak te doen, omdat ik het erg mooi en uitdagend vind. Ik weet hoe mensen er naar kijken. De beste stuurlui staan nog altijd aan wal, he.

Hoe ben jij richting je team als iemand een grote fout maakt?
Als een assistent een grote buitenspelfout heeft gemaakt of we een strafschop gemist hebben, kan ik wel schelden. Maar soms is het beter als ik even niks zeg in de kleedkamer. Dan keer ik in mezelf om rustiger te worden, zit ik stil in een hoekje en laat ik het even bezinken, omdat ik soms uit mijn impulsiviteit dingen kan zeggen waar ik later spijt van krijg. Dat herken ik van mezelf. Mijn hart ligt op mijn tong, maar soms moet je ook rekening houden met de gevoelens en emoties van een ander. Hij kan ook teleurgesteld zijn in zijn beslissing. Dan zit hij niet te wachten op een preek van mij. Dat komt dan later wel.

Advertentie

Bijvoorbeeld in de groepsapp van Team Makkelie?
Nou, het probleem met een kritisch appje is dat je er niet altijd gevoel bij hebt. Je weet als ontvanger niet hoe iemand het bedoelt, waardoor het heel hard over kan komen. Ik ben heel direct, dus ik moet uitkijken met WhatsApp. Mijn team heeft wel eens tegen me gezegd: “Als je nou ergens mee zit, schrijf niet. Bel gewoon.”

Hoe lang achtervolgt een cruciale fout je, zoals de pingel voor Ajax tegen FC Utrecht vorig seizoen?
Die vergeet je niet snel. Je wordt als scheidsrechter vaak aan zo’n fout herinnerd. Dat doe je zelf niet eens, dat doen anderen. Ik werk hier bij de politie met veel collega’s en kom bij familie en vrienden, die vaak ook voetballiefhebbers zijn. Ze bedoelen het niet verkeerd, maar zij hebben het dan ook over zo’n wedstrijd. Ik kijk bijvoorbeeld zelden voetbalpraatprogramma’s, omdat dat vaak negatief is. Maar als daar wat gezegd wordt over mij, word ik er wel door anderen op gewezen. Dan krijg ik een berichtje: “Zo, zit je te kijken? Moet je eens kijken wat ze allemaal zeggen.” Je ontkomt er dus niet aan.

Danny als agent in De Kuip.

Vermijd je de mediaberichten over de arbitrage rondom wedstrijden?
In het verleden wilde ik altijd alles lezen. Dan had ik een wedstrijd gefloten en ging ik ook op Twitter, forums en sites als Voetbalzone lezen wat ze over me zeiden. Ik was dan op zoek naar complimenten. Maar die vind je niet zo snel als scheidsrechter. Al fluit je een wedstrijd goed, dan vinden ze altijd wel dat je overtredingen hebt laten lopen of ze juist niet hebt laten voetballen. Als je dat allemaal gaat lezen, ga je op een gegeven moment nog geloven dat je slecht gefloten hebt ook. Dus dat moet je gewoon niet doen. Het is belangrijk wat de KNVB en de waarnemer vinden, de rest doet er niet toe.

Advertentie

Na spreekkoren over jouw moeder heeft De Speld eens een berichtje geschreven waarin ze die spreekkoren zogenaamd factcheckten. Kan je daar om lachen?
Mijn moeder heeft het zelf ook gelezen en moest er om lachen, dus ik kon er ook om lachen. Dat is ook het beste. Je moet het ook allemaal niet te serieus nemen. Als je alles serieus gaat zien en niet leuk gaat vinden, dan hou je het niet vol. Ik zie het als cabaret.

Wat doet het tijdens een wedstrijd met je als het publiek zich massaal tegen je keert?
Dat geeft mij juist een kick. Daar krijg ik enorme adrenaline van. Ik vind het absoluut niet vervelend, het maakt me alleen maar scherper, assertiever. Dan heb ik het gevoel van: doe maar joh, prima. Het geeft alleen maar motivatie om nog beter te fluiten.

Soms gaat het ook andersom vanuit het publiek. Sinds die pingel tegen FC Utrecht zingen supporters van Ajax regelmatig je naam.
Ja, als ik de supporters mag geloven heb ik inmiddels een pyjama van Ajax, Feyenoord en PSV, dus ik ben ze aardig aan het verzamelen.

Wat zijn de moeilijkste momenten in een wedstrijd?
Als spelers echt niet willen, alleen maar aan het gallen zijn, overtredingen maken en niet willen luisteren. Dan sta je er wel vaak alleen voor. Normaal gesproken heb je in een team altijd wel een paar spelers die vervelend zijn en de regels niet willen naleven. Daar kan je een aanvoerder bij betrekken. Maar als je twee teams hebt die allebei van god los zijn, dan is het 22 tegen 1 op het veld. Dan wordt het verdomd lastig. Daarom is de rol van een coach zo belangrijk. Hij heeft een voorbeeldfunctie. Als de coach langs de lijn alleen maar loopt te schelden en schreeuwen, nemen de spelers dat over.

Advertentie

Spelers blijven maar protesteren bij scheidsrechters. Je zou haast zeggen dat het zin moet hebben, als het maar blijft gebeuren.
We moeten er iets mee doen, omdat we met elkaar hebben afgesproken dat het moet stoppen. De spelers hebben een voorbeeldfunctie, ook voor het amateurvoetbal. Wij moeten dat gewoon aanpakken. Doen we dat niet, dan geven we de spelers de vrije hand en staan ze om de haverklap te protesteren. Dat tast de autoriteit van de scheidsrechter aan en het imago van de arbitrage. Het protesteren van spelers heeft vaak ook effect op het publiek. Dat wil je liever voorkomen, want dat kan een wedstrijd moeilijker maken.

Danny in actie bij sc Heerenveen – Ajax dit seizoen. (Foto: Proshots)

Hoe hou je de leiding op het veld?
Als je goed communiceert, dwing je respect af en maak je het voor de spelers begrijpelijk waarom je beslissingen neemt. In de basis moet je rustig zijn als scheidsrechter, je niet gek laten maken. Als jij heel druk wordt, gaat lopen schelden en schreeuwen, dan is dat voer voor spelers. Dan denken ze: de scheidsrechter heeft het niet helemaal in de hand, dus die hebben we. Je moet altijd overtuiging uitstralen, ook als je het niet zeker weet. Dat straalt af op de spelers. Het is net als in de dierenwereld. Als je zwak bent, word je gepakt.

Wat doe je om die rust in je kop te houden?
Ik weet vanuit mijn politiewerk dat je in bepaalde situaties kalm moet blijven, op je ademhaling moet letten, op momenten dat je stilstaat even goed diep in en uitademen. En je moet blijven praten. Als het heel moeilijk is op het veld, is het belangrijk dat je als team blijft praten. “Oké jongens, zijn we er nog? Blijf alert, help elkaar,” zeg ik dan bijvoorbeeld in de headset. Doordat je gaat praten ben je met je gedachte afgeleid van wat er om je heen gebeurt, waardoor je niet in een spanningsveld terechtkomt. Dat is belangrijk.

Advertentie

Jij kunt je hoofd dus koel houden en hebt een kalme uitstraling. Waar word je wel emotioneel van?
Ik kan emotioneel worden van films, van zielige items op televisie, bij begrafenissen kan ik huilen. Ik ben eigenlijk een hele gevoelige jongen, maar op het veld kan je dat niet laten zien, en in mijn werk als politieman ook niet altijd. Dus daar moet ik wel in schakelen. Ik kan tijdens een wedstrijd ook kippenvel krijgen van een minuut stilte, of als het publiek mooie acties doet, bijvoorbeeld wat je de vorige keer bij Feyenoord – ADO zag. Toen gooiden ze in een keer allemaal knuffelbeertjes naar een tribune met zieke kinderen.

Kan je de emoties die je op het veld niet toont thuis wel uiten?
Ik kan het er thuis goed over hebben. Ik heb heel goed contact met mijn ouders en kan erover praten met mijn beste vrienden en partner. Maar ik moet zeggen dat ik niet veel praat over mijn emoties. Ik ben wat dat betreft een beetje een binnenvetter, verwerk het vaak zelf. Dat kan door thuis lekker in bad te gaan liggen of op de bank. Dat zet ik een film of wat muziek op.

Wat voor films of muziek zet je dan op?
Ik hou van politiefilms en waargebeurde verhalen. Ik hou niet van die harde boemboem-muziek. Ik hou van pop, oldies, licht klassiek, synthesizers en Keltische muziek. Lekker rustgevend.

Waar komt jouw liefde voor discipline vandaan?
Dat zit bij ons in de familie. Ik kom uit een legerfamilie. Mijn vader komt uit het leger, mijn ooms zaten in het leger, mijn broer ook. Mijn broer werkt voor justitie, ik bij de politie, dus het is allemaal een beetje hetzelfde stramien. Wij zijn van huis uit opgevoed met structuur, discipline, waarden en normen, respect voor anderen. Ik hou van regels, omdat regels zorgen voor duidelijkheid en houvast. Als er geen regels zijn, gaat iedereen maar wat doen.

Advertentie

Danny tijdens zijn werk als hoofdagent bij de Dordrechtse politie.

Steek je als scheidsrechter dingen op die je als agent gebruikt?
Op het veld maak je natuurlijk veel dingen mee in communicatie, opstootjes, weerstand, spreekkoren, of ongeregeldheden na afloop rondom een stadion. Die ervaringen neem ik ook mee naar mijn politiewerk. Het gaat twee kanten op. Wat dat betreft verschilt politiewerk en scheidsrechterswerk niet zoveel van elkaar.

Je hebt ook wel eens gezegd dat jouw bekendheid als scheidsrechter de-escalerend werkt in je politiewerk.
Ja, ik ben echt een afleider. Als ik bij conflictsituaties kom zoals ruzies, huiselijk geweld of overlast, zijn mensen vaak boos. Als de politie komt, zien mensen de politie als hun vijand. Ze denken: laat ze maar komen. Maar als ik dan met mijn collega’s aankom, denken ze eerst: hé, hem ken ik ergens van. Dat is toch die scheidsrechter? Doordat ze afgeleid zijn en denken aan iets anders, het voetbal, zijn ze even niet bezig met hun boosheid. Mensen vinden het dan vaak nog leuk ook om met mij in gesprek te gaan. Dus ik rij vaak mee bij dat soort meldingen.

Er is de laatste jaren veel te doen geweest om de behandeling van scheidsrechters in het amateurvoetbal, na de dood van grensrechter Richard Nieuwenhuizen. Wat heeft dat met jou gedaan?
Dat raakte dat me heel erg hard, omdat het uiteindelijk een collega van je is, of het nou bij de amateurs is of het betaald voetbal. Dan voel je je daar zwaar slecht onder en hoop je dat het daarbij blijft. De KNVB doet er heel veel aan. We hebben een commercial op televisie, promotie, laten ons gezicht zien bij amateurclubs. Ik ben heel erg betrokken bij het amateurvoetbal, leid scheidsrechters op en geef cursussen bij voetbalverenigingen. Door er veel aandacht aan te besteden, hopen we dat er meer respect ontstaat en het geweld afneemt.

Denk je dat kritiek op autoriteit iets is wat breder speelt in de maatschappij?
Ja, dat zien we wel in Nederland. Het is gewoon een maatschappelijk probleem. Waarden en normen zijn gewoon gedaald, er is weinig respect voor autoriteit. Dat zie je bij de politie, brandweer, ambulance, het leger, de treinconducteur, de buschauffeur. Autoriteit is in Nederland niet meer vanzelfsprekend. Daarin is nog veel winst te halen. Op dit moment zijn we zelfs terrein aan het verliezen, dus daarin moet wel wat gebeuren.

Volgens Mario van der Ende tast het gebruik van videoscheidsrechters de autoriteit van de scheidsrechter ook aan. Hoe kijk jij daar naar?
Daar ben ik het niet mee eens. Je ziet juist het tegenovergestelde. Hij tweette dat naar aanleiding van de bekerwedstrijd tussen FC Utrecht en Cambuur Leeuwarden. De scheidsrechter kreeg na afloop van de wedstrijd juist heel veel complimenten dat hij zijn beslissing terugdraaide. Je hoorde er niemand meer over dat hij in eerste instantie een onterechte strafschop gaf. Je krijgt dus juist meer respect. We leven nu in een tijd waarin we juist gebruik moeten maken van elektronische hulpmiddelen.

Mis niets! Like VICE Sports Nederland voor je dagelijkse dosis ijzersterke sportverhalen.