In plaats daarvan gebruiken ze ‘bingqiu’, wat ‘ijsbal’. De Chinezen hebben eigenlijk net zoveel met ijshockey als Badr Hari met synchroonzwemmen heeft. Toch willen – en zullen – de Chinezen dat veranderen. Waarom richt China zich ineens op ijshockey?

Op 5 september 2016 had Kunlun Red Star haar thuisdebuut in het Pekingse LeSports Center. Red Star is het nieuwste team in de Russische KHL, de sterkste competitie ter wereld na de NHL. In de hal zelf werd het gepresenteerd als een enorm sportevenement: er was een adembenemende lichtshow, rood tapijt en een iets te luide presentator. Hij wisselde continu tussen Chinees en Russisch, met soms een klein woordje Engels tussendoor. Kunlun speelde natuurlijk in de nationale rood-gele tenues, en voor de wedstrijd mocht ook de Chinese president Xi Jinping wat feestelijk commentaar geven.

China wil net als bij de zomerspelen van 2008 haar spieren laten zien aan de wereld. Deze keer heeft de grootmacht er alles voor over om ook in het ijshockey een beruchte tegenstander te worden, zoals Rusland, de VS of Canada. Maar dan moeten ze gaan opschieten, want in slechts zes jaar moeten alle ogen op Peking gericht zijn, als daar de Winterspelen van 2022 plaatsvinden. China heeft als gastland de mogelijkheid om bij zowel de vrouwen als bij de mannen een ijshockeyteam in te zetten en ze zullen er alles aan doen om voor eigen publiek de grote landen pijn te doen.

Maar hoe wil China het voor elkaar krijgen om als nummer 37 van de wereld in 2022 plotseling kans te maken op medailles? Als China door iemand geholpen kan worden om zo snel mogelijk te groeien, dan is het Rusland wel. Uiteindelijk waren het de Russen die Canada bij het WK in 1954 met 7-2 versloegen en zich tot wereldkampioen kroonden, terwijl ze tien jaar daarvoor ook nog niks met ijshockey hadden. Wat volgde was een decennium aan internationale dominantie.

Bij Kunlun komen zowel de coach als de trainer uit Rusland. Hun eerste Chinese ‘leerlingen’ zijn vier veldspelers en een keeper. Tot nu toe hebben Tianxiang Xia, Guanhua Wang en Shengrong Xia nog geen vaste trainingstijden. Ze zijn dus nog niet echt klaar voor wedstrijden. Rudi Ying en Zach Yuen, uitblinkers in het Chinese team, hebben tot nu nog geen tien minuten speeltijd gehad.

“We hebben een trainer die lang in Finland heeft gewerkt. Hij kan de Russische en Europese ideeën combineren,” verklaart coach Vladimir Krechin. Hij heeft het over Vladimir Yurzinov Jr., zoon van de Russische ijshockeylegende. De trainer zelf benadrukt: “De Chinese spelers moeten zich nog behoorlijk ontwikkelen om professionele ijshockeyers te worden. Voor hen is de sport nu nog een leuk extraatje. Maar prof zijn is hard werk, een echte baan.”

Voor de achttienjarige Ying, die afgelopen jaar in de Canadese Junior League heeft gespeelt, geldt dat vooral: hij moet van de speelplaats af en aan het werk. En dat weet hij zelf. “Met alleen talent kom je nergens. Je moet het in een wedstrijd kunnen laten zien.” Ying denkt dat het grote verschil tussen de Chinezen en de besten ter wereld vooral mentaal is. “Talent is niet het probleem – het probleem is hoe ze de wedstrijd benaderen.” Hij denkt dat zijn landgenoten ijshockey zien als een nette sport en niet echt als een contactsport.

De in Vancouver geboren Yuen weet hoe hoog het niveau moet zijn. Hij heeft voor de Winnipeg Jets in de AHL gespeeld, de op twee na hoogste competitie in Noord-Amerika. Bovendien heeft hij bij de Edmonton Oilers met Ryan Nugent-Hopkins samen mogen spelen. Als ik hem vraag wat de Chinezen van de Russen kunnen leren, zegt hij: “Alles, denk ik”.

Het Chinese team van 2022 wordt op Ying en Yuen gebouwd, dat is duidelijk. De ene is de jongste speler van Red Star en de ander probeert na een moeizame carrière in Noord-Amerika opnieuw op te starten. Maar zes jaar is kort, ook als er meer Noord-Amerikanen zoals Yuen voor China gaan spelen. Krechin houdt er rekening mee dat het minstens tien tot vijftien jaar gaat duren totdat ze in de top vijftien van de wereld zitten en een vergelijkbare kans zouden hebben als Oostenrijk of Duitsland.

Dat is natuurlijk veel te lang om in 2022 iets te kunnen bereiken. Toch kan je zonder te overdrijven zeggen dat er een ijshockey- boom in China plaatsvindt. Tot 2020 worden er bijvoorbeeld meer dan 400 nieuwe ijshockeyvelden gebouwd. Deze velden moeten kinderen naar het ijshockey te lokken. In 2008 waren er zo’n driehonderd ijshockeyspelers in het land met meer dan een miljard inwoners, tegenwoordig zijn het al drieduizend.

Van deze kinderen zullen er enkelen in de ijshockey-academie belanden die Red Star zal openen. Ook de NHL heeft al meegekregen dat het ijshockey opkomt in China. Afgelopen zomer zijn verschillende NHL-teams de jeugdkampen in China afgegaan om te scouten. Kevin Westgarth, die voor de NHL als scout in het buitenland werkt, vertelde aan The Hockey News: “Afgelopen jaar hadden we met Andong Song de eerste Chinees die in NHL speelde. Dat werkt hopelijk als een katalysator. Vooral door de komende Winterspelen hopen we dat de Chinese ijshockeywereld gaat groeien.”

In China ligt de focus meestal vooral op de Zomerspelen. Ze wonnen hun allereerste Olympische goud van de Winterspelen pas in 2002. De meeste medailles, elf in totaal, haalde China in Vancouver. In vergelijking: bij de zomerspelen in Peking won China honderd keer een stukje eremetaal.

Als men het over (een gebrek aan) voorbereiding heeft, kan je zeggen dat het een klein wonder was dat het eerste thuisduel van Red Star überhaupt plaatsvond. Ondanks dat de Chinese uitbreiding al in december werd aangekondigd, was er eind juni nog niets officieel gebeurd. Kunluns eerste training, die ook eerst weken werd uitgesteld, had slechts vijf deelnemers. Tot een week voor de wedstrijd was er onduidelijk of de wedstrijd gespeeld kon worden. Toen het uiteindelijk zover was, bleef de belangstelling gering. Net iets meer dan de helft van de veertienduizend plaatsen waren bezet.

De sport heeft in China nog geen eigen taal. Dus na het eerste thuisdoelpunt werd er door de hal ‘jiayou’ geschreeuwd – in het Nederlands ‘jullie kunnen alles’ – wat de goede stemming benadrukte. Achter mij schreeuwde een doorgewinterde fan midden in de wedstrijd continu ‘motherfucker’.

We waren nog niet op de helft, maar het stond al 5-1 voor Red Star, wat zorgde voor iets meer ontspanning bij de fans. Maar toen Salmela kort voor het einde nog een zesde goal maakte, waren de tribunes al zichtbaar leger. Mijn aandacht dwaalde af en ik zag een klein meisje in een Sidney Crosby-tenue. Haar vader zei trots tegen me dat zijn dochter Demi een van de twintig meisjes was die in de hoofdstad ijshockey speelt. Tijdens de Stanley Cup-finale waren ze voor een juniorentoernooi in Canada op bezoek. Daar was de bewondering voor Crosby ontstaan.

Na de 6-3-overwinning mocht de voormalige Leafs-speler Alexei Ponikarovsky ook nog wat zeggen. “Ik hoop dat we door wedstrijden te winnen ook meer fans winnen.” Er miste duidelijk nog iets.

“Zoals je kan zien, gaat het hier allemaal een beetje anders”, vertelde Kunlun-aanvoerder Janne Jalasvaara na de wedstrijd. Natuurlijk bedoelde hij niet de sport zelf. Maar wat is dan zo anders aan China? Je kan zeggen dat de sport weinig mensen boeit en dat je met halflege stadions geen geld verdient. Ondanks dat het land bekend staat om haar geduld, is het lastig in te schatten of dat ook met ijshockey positief werkt. Door de dure investeringen in infrastructuur kan er een team van wereldklasse worden opgebouwd, maar dan moet dat wel echt gebeuren. Zal de regering nog geïnteresseerd zijn in de sport na 2022? Is de droom om een hockeymacht te worden meer dan een fase?

“Momenteel geeft de regering ons veel geld. Het is heel goed mogelijk dat dat na 2022 minder wordt,” geeft Li toe. “China heeft bij ijshockey een systeem nodig dat zichzelf draagt, dat niet afhankelijk is van staatsgeld.” Yang leg tuit: “In China verandert het sportsysteem om het moment. Het lijkt een sport te verbeteren, maar uiteindelijk draait het om marktgedreven concurrentie.” Toch blijft de tweevoudige gouden medaillewinnaar optimistisch: “Na 2022 kan de sport het alleen aan. IJshockey heeft dat potentieel en de kinderen houden ervan.”

Voorlopig is de sport nog niet geliefd genoeg. Na de openingsceremonie moest Red Star voor hun thuiswedstrijd naar het Feiyang Skating Center in Shanghai verhuizen. In het LeSport Center wordt pas weer midden december gespeeld, want het is tot die tijd volgeboekt met andere evenementen.

Sinds de verhuizing heeft Kunlun gemiddeld 1103 bezoekers per wedstrijd. Slechts 721 toeschouwers zagen dus hoe Yoen op 27 oktober geschiedenis schreef als eerste Chinese speler die in de KHL een goal maakte.

“Zo’n goal is niet alleen voor mij bijzonder, maar ook voor de toekomst van het Chinese ijshockey,” aldus de gelukkige doelpuntenmaker. Het doelpunt kan zeker gebruikt worden om de sport populairder te maken in het land. Kinderen hebben een voorbeeld nodig om zich naar op te werken. Yuen is daar perfect voor. Hij stond in de eerste tien wedstrijden maar zes minuten op het ijs, maar hij mocht in de laatste 21 wedstrijden gemiddeld vijftien minuten spelen. Hij is zeker niet de ster van het team, maar hij kan wel een belangrijke rol gaan spelen.

Een groot deel van zijn ontwikkeling heeft hij te danken aan Russische en Europese trainers: “Ze hebben me geholpen me op de wedstrijd in te stellen. In het Europese ijshockey is er minder speelruimte, daar moest ik aan wennen. Het verdedigen is ook anders op dit dikke ijs.”

Voor het Chinese nationale elftal is de snelle ontwikkeling van spelers een goed teken – de KHL is uiteindelijk niet zomaar een competitie. Of zoals Yuen het zegt: “Elk land moet ergens beginnen.”

—

Mis niets! Like VICE Sports Nederland voor je dagelijkse dosis ijzersterke sportverhalen.