De nalatenschap van de trouwste ultra van Olympique Marseille

Depé steunde de club voor 3000 procent,” zegt Jonathan Aicardi. Hij staat ook wel bekend als Jojo. Hij groeide op met de verhalen over Depé. “Ik herinner me hem als iemand die mensen altijd blij maakte. Hij straalde vrolijkheid en broederschap uit,” voegt Lionel Briot, fotograaf en vriend van Depé, toe. Briot schreef het boek Vélodrome le douzième homme. “Als ik het stadion in loop, denk ik altijd aan hem,” zegt Cécile Hibernac, die Cagole wordt genoemd voor de harde kern van Marseille.

Depé heette eigenlijk Patrice de Peretti en was de belichaming van de fanatieke passie die men in Marseille heeft voor Olympique. Hij was de ultieme supporter. In de jaren negentig was hij bij bijna alle wedstrijden van Olympique. Depé droeg nooit een shirt en had altijd een megafoon in zijn handen, ook al speelde l’OM een uitwedstrijd in Berlijn en vroor het 13 graden. Hij was een charismatische jongen, bracht zijn passie over en was de perfecte capo om de collectieve hysterie van Olympique Marseille aan te wakkeren. Voor hem was “Combattre pour l’OM à la vie à la mort” (vechten voor l’OM tot de dood) meer dan een lied. Het was zijn leven. Een leven dat na 28 jaar bruut ten einde kwam, op 28 juli 2000.

Sindsdien is er veel over de legende geschreven. Wikipediapagina’s, facebookposts, twitteraccounts, youtube-video’s en hele documentaires zijn gewijd aan zijn ongewone leven. Op de tribunes wordt zijn herinnering in leven gehouden met herdenkingsmomenten, spandoeken en liederen. Het deel van het stadion waar Depé zijn groep, Marseille Trop Puissant (MTP), heeft opgezet, is omgedoopt tot Virage Patrice de Peretti. “De Virage van Depé staat voor de passie van Marseille,” zingen de supporters er bij elke thuiswedstrijd.

“Hij had de perfecte uitstraling voor een supporter. Mensen konden zichzelf met hem identificeren. Hij was een soort standaard voor echte en oprechte steun aan Olympique Marseille,” analyseert Ludovic Lestrelling, een sportsocioloog die eens een artikel schreef over Depé. Vooral vandaag de dag wordt er met weemoed teruggekeken op de tijd van Depé, omdat het wordt gezien als de gouden tijd in Vélodrome, het stadion van Olympique Marseille.

“Depé zei: je zingt van de eerste tot de 115e minuut,” zegt Jojo, een lid van de MTP. Maar is de sfeer in het stadion tegenwoordig nog zoals in de tijd van Depé? “Het is crisis,” zegt Cécile. “Er is niet meer zoveel enthousiasme als vroeger.” Volgens Cécile was de sfeer het meest authentiek tussen 1994 en 1996. Al zaten er in die periode gemiddeld maar 20.000 mensen in Vélodrome, dat plek had voor 42.000 man. “Afgelopen februari, tegen Rennes thuis, heb ik de crisis uitgeroepen. ‘Noemen jullie jezelf supporters?’, vroeg ik op de tribune. Nieuwe gasten noemden zichzelf MTP, maar ze droegen niet eens sjaals, terwijl dat een van de belangrijkste kenmerken van de groep is.

Volgens Cécile staan Les Fanatics, een andere groep van Olympique Marseille, nu dichter bij bij de nalatenschap van Depé. Het is een orthodoxe groep, die het bijvoorbeeld verbiedt dat supporters met clublogo’s van andere clubs rondlopen in de stad. Ze hebben verder alleen een simpele megafoon, geen facebookpagina of website. Het gaat om het collectief, niet om personen. Het is er verboden om te filmen zonder toestemming. Je bent er om het moment te beleven, niet om selfies te maken.

Dit jaar trekt de sfeer die de Fanas maken een groter publiek aan, wat niet iedereen in de groep fijn vindt. “Kom niet als je niet in staat bent om negentig minuten te zingen. Er komen steeds meer niet-fanatieke mensen op de Fanas af omdat de groep nu populair wordt. Ik vond de dagen dat we met vijftien man waren beter dan nu met 30.000 man zijn,” staat er in de omschrijving van een van de weinige video’s van de groep op YouTube.

Op 10 maart dit jaar ging het bijvoorbeeld mis. L’OM scoorde voor de derde keer tegen Angers en de capo van de Fanas zette een nieuw lied in, maar bij een ander deel van de tribune werd opeens “Barca! Barca! Barca!” gescandeerd, omdat Barcelona een paar dagen eerder een historische zege had geboekt op Paris Saint-Germain, de rivaal van Olympique Marseille. Binnen vijf seconden richtten de Fanas zich op deze supporters door ze uit te maken voor Footix, nepsupporters. Het past niet bij fanatieke supporters om de naam van een andere club te scanderen. Ook niet als die club net je rivaal heeft verslagen.

“Als je het vroeger had geprobeerd om in een trainingspak van Chelsea of Borussia Dortmund naar het Vélodrome te komen, had Depé je voor je kop geslagen,” zegt Jojo, die nu dertig is. Hij was dertien toen Depé stierf. “Als je naar de kerk gaat, ga je goed gekleed. Dat is net zo in het stadion. Je gaat in het wit en lichtblauw van Marseille.” Met zijn facebookpagina L’OM C Notre Vie wil Jojo de sfeer van de tijd van zijn jeugd terugbrengen bij Olympique Marseille.

Depé was tegelijkertijd zowel de paus van de religie van l’OM als de kruisvaarder die het evangelie verdedigde en verspreidde. Hij was een heethoofd dat bij ruzies vaak fysiek de confrontatie aanging. In december 1999, na een 3-0 nederlaag tegen Feyenoord in de Champions League en een 5-1 nederlaag tegen Saint-Etienne in de competitie, ging het mis bij een meeting van de spelers met de supporters. “Pires, Dugarry en Pérez zijn fysiek mishandeld,” schreven Franse media toen. Auto’s van spelers werden ook gemold. Depe werd niet geciteerd door de media, maar hij stond niet achteraan bij dit soort opstootjes.

In de jaren negentig werd er sowieso veel gevochten. “Dat was vooral tegen supporters van andere clubs,” zegt Cécile. “Maar men begreep dat het alleen om tikken ging, daarna praatte je er niet meer over.” Er werden geen messen en andere wapens gebruikt. “Tijdens het WK van 1998 liep het wel wat uit de hand tegen de Engelsen, toen Engeland tegen Tunesië speelde in Marseille. De Engelsen staken een Tunesische vlag in de fik, waarna heel Marseille achter ze aan zat.”

Maar de tijden zijn natuurlijk veranderd. Tegenwoordig krijgen hele supportersgroepen stadionverboden voor het afsteken van rookpotjes. Sowieso ging het er binnen de harde kern van Marseille anders aan toe in de tijd van Depé. Hij zorgde dat iedereen mee kon naar uitwedstrijden, ook mensen die eigenlijk niet genoeg geld hadden. Er was altijd wel iemand die vervoer regelde voor degenen zonder geld. Depé en zijn groep organiseerden ook voetbal- en bokstoernooien in armere wijken. Muzikanten raakten besmet met de passie van Depé. Manu Chao nam bijvoorbeeld de clip voor het nummer Santa Maradona op in Vélodrome, met zijn maat Depé:

Sommige stukken van Depés verhaal blijven vaag. Waarom stierf hij in de nacht van 28 juli 2000 in zijn slaap? Was het echt een aneurysma zoals de artsen zeiden? “Volgens mij was het een soort beroerte,” zegt Lionel, vriend van Depé. “Je moest eens zien hoeveel energie hij overal in stak. Hij stopte nooit.” Dertien jaar lang was hij fanatiek betrokken bij alles waar Olympique Marseille voor stond. En de ruige levensstijl die daarbij hoort. “Hij was niet de eerste of laatste die jong stierf. Hij was zich ervan bewust dat hij fysiek een prijs aan het betalen was. Vandaar dat hij Harold (zijn sidekick, red.) steeds meer taken gaf als capo.”

Depé en Lionel bekeken samen vaak fotoboeken van andere culturen. “Depé wilde meer zien van de wereld,” zegt Lio. Een avond kort voor zijn dood, was Depé tot diep in de nacht in de studio van Lio. “Hij stelde zich voor hoe het zou zijn om een enorm festival rondom het stadion te organiseren. Je zou er kunnen eten, drinken, dansen. Allemaal gratis. Hij krabbelde het op een stukje papier en noemde het Utopia.” Het tegenovergestelde is vandaag de dag de realiteit. Naast het stadion staat een winkelcentrum dat het zicht op het stadion belemmert. Op het stadion staat in enorme letters de naam van de sponsor, Orange.

Maar in het stadion leeft Depé voort. Na elke thuiswedstrijd, als het veld al lang leeg is, zingen de Fanas nog lang door. Ze herhalen dan de woorden van Depé: “Directeuren en spelers gaan, maar supporters blijven altijd.”

—

Mis niets! Like VICE Sports Nederland voor je dagelijkse dosis ijzersterke sportverhalen.