Briljante reddingen en Grandelletjes: de vreemde carrière van Franck Grandel

FYI.

This story is over 5 years old.

Sport

Briljante reddingen en Grandelletjes: de vreemde carrière van Franck Grandel

In de voetbalsport zijn er een aantal spelers die een bepaalde move naar zich vernoemd kregen.

Denk aan de penalty van Panenka, of de Cruyff-turn. In Frankrijk en Zweden bestaat zelfs het werkwoord ‘zlataner’ (oftewel ‘domineren’), natuurlijk vernoemd naar Zlatan Ibrahimović. Minder eervol is het ‘Grandelletje’, vernoemd naar Franck Grandel, de voormalige cultkeeper van FC Utrecht. De beste man had er een handje van om briljante reddingen af te wisselen met clowneske blunders. Hoewel Grandel het soms zwaar had, brak hij nooit. Sterker nog, hij is inmiddels 39 jaar oud, maar de keeper uit Guadeloupe voetbalt nog steeds. Weliswaar in de vijfde divisie van Frankrijk, maar toch.

Advertentie

Hij groeide op in Pointe-à-Pitre in Guadeloupe, waar ook onder meer voormalig topverdediger Lilian Thuram is geboren. In de doorgaans snikhete stad ontwikkelde hij zich tot een goede hand- en voetballer. Het is dus niet gek dat hij keeper werd, al stond hij pas op z’n zestiende voor het eerst in het doel (maar dat zullen de supporters van FC Utrecht later ook wel gemerkt hebben).

Het Franse Bordeaux had wel interesse in Grandel, maar zijn jeugdclub liet hem niet gaan. Na een jaar bij Club Colonial Fort-de-France op Martinique te hebben gespeeld, ging hij in militaire dienst. Wat er in die tijd precies gebeurd is, weet niemand, maar na een tijdje zag Grandel eruit alsof hij zijn geweer inclusief alle munitie had opgegeten. Hij woog 98 kilo en kon niet alleen de lat, maar ook beide palen aanraken als hij in het midden van het doel stond. Na zijn militaire dienst viel hij weer zo’n twintig kilo af en kwam uiteindelijk terecht bij FC Mulhouse, een Franse amateurclub in de vijfde divisie. Een roemruchte vereniging waar ook onder meer Kees Kist en Arsène Wenger ooit onder contract hebben gestaan in een ver verleden.

Grandel presteerde goed en na een aantal omwegen kwam hij in 2003 bij het Griekse Xanthi terecht. Hij was 24 en het was voor het eerst dat hij bij een profclub in de hoogste divisie speelde. Een jaar later vertrok hij naar Troyes, in de Franse tweede divisie. Daar werd hij gespot door de scouts van FC Utrecht. Dat hij ondanks zijn leeftijd pas sinds kort profvoetbal speelde, had al wat alarmbellen af moeten doen gaan, maar in Utrecht dachten ze een soort liefdesbaby van Dino Zoff en Gianluigi Buffon gestrikt te hebben. Trainer Foeke Booy was lyrisch over Grandel:

Advertentie

“Hij is een ontzettend leuke doelman om naar te kijken. Vorig jaar hoorde ik van mijn scouts dat ze een goede keeper op het oog hadden. Ene Grandel van de Franse tweededivisionist Troyes. Ze zijn een paar keren wezen kijken en waren zo overtuigd dat ik maar een keer mee ging. Ik was na vijf minuten al helemaal om.”

Booy en Grandel bij de presentatie van de keeper in 2005. (Foto: Proshots)

Grandel bleek een modelprof te zijn. Met een woordenboekje onder zijn arm arriveerde ‘Le Chat’, zoals hij in zijn thuisland werd genoemd, in Nederland. Waar andere voetballers al hun geld uitgaven aan bloedrode Ferrari’s of aan kappers die perfect de lyrics van een onbeduidende rapper uit The Bronx in hun haar konden scheren, bewaarde Grandel een beetje geld voor zichzelf en stuurde hij de rest naar Guadeloupe. Hij was oudste zoon en zorgde met zijn voetbalcenten voor zijn familie. Maar dat leverde ook nogal wat druk op: als hij niet presteerde, zou dat ook behoorlijk slecht zijn voor zijn gezin in Guadeloupe.

In Utrecht waren ze ook onder de indruk van zijn fysiek. Hij is ook een behoorlijk imposante verschijning in het doel, het type uitsmijter. Niet per se heel lang, maar wel ontzettend breed, alsof zijn schouders in verschillende tijdzones zitten. Verder liet trainer Booy bovendien met vlinders in de buik weten dat Grandel veel rust uitstraalde. Liefde maakt blind, zullen we maar zeggen. Wellicht lag het aan het hoge verwachtingspatroon, maar de doelman oogde allesbehalve rustig. Een paar maanden later was Booy dan ook meteen een stukje minder enthousiast. Na een blunder tegen SC Heerenveen reageerde de trainer woedend: “Die blunder kost ons twee punten. Ongelooflijk! We hadden hier als winnaar moeten vertrekken. Als Grandel niet de fout ingaat, is er helemaal niets aan de hand.”

Advertentie

Het was niet Grandels eerste flater bij FC Utrecht. In oktober, een paar maanden na zijn komst, deed de term ‘grandelletje’ al zijn intrede. Een grandelletje staat synoniem voor een blunder, een flater, een grote fout. Supporters van rivaliserende clubs en schijtlollige mannen van middelbare leeftijd op amateurvelden namen de term over, en het duurde niet lang voordat het woord gemeengoed werd. Op Wikipedia wordt het grandelletje nu zelfs genoemd in de lijst van uitdrukkingen en gezegden uit de voetbalsport.

Grandel na een tegendoelpunt van Vitesse. (Foto: Proshots)

Inmiddels was hij, ondanks dat hij ook regelmatig briljante reddingen verrichtte, het lachertje van de competitie. Circus Grandel sloeg elke week zijn tenten op in de Eredivisie, totdat de doelman zijn basisplaats verloor. Kort daarna kreeg hij een nog veel grotere klap te verwerken: David di Tomasso, zijn Franse ploeggenoot en een van zijn beste vrienden, overleed in zijn slaap. Di Tomasso woonde bij de keeper om de hoek en Grandel bleef elke avond bij hem eten. De twee waren altijd samen met Marc-Antoine Fortuné, de andere Franstalige speler bij FC Utrecht. Di Tomasso was de humoristische babbelaar, Fortuné de introverte, rustige jongen en Grandel een relaxte, vrolijke mix van die twee. Een goed stel, zoals Theo Reitsma ze zou noemen. Ook de avond voor Di Tomasso’s overlijden was de keeper nog bij hem thuis:

“David voelde zich niet lekker, dacht dat hij te veel had gegeten. Maar weet je wat het gekke was? Hij zei toen ik wegging: ‘tot… weet ik niet wanneer’. Dat ben ik nooit vergeten, net zoals ik hem nooit meer zal vergeten,” aldus Grandel.

Advertentie

Mentaal had hij het zwaar, maar in de voetbalwereld is er nu eenmaal geen tijd voor rust en bezinning. De rest van het seizoen speelde Grandel nauwelijks, en het seizoen daarna ook. Desondanks werd hij na zijn tweede jaar als eerste doelman opgeroepen voor het nationale elftal van Guadeloupe, dat die zomer meedeed aan de Gold Cup. Het leek een grote gok, maar goede keepers groeien in Guadeloupe nu eenmaal niet aan de bomen. Dus werd er gekozen voor de man waarvan je opa zou zeggen dat hij de bal behandelde als een hete bitterbal. Het hele land hield collectief zijn hart vast, maar het toernooi verliep wonderwel goed. Sterker nog, Grandel steeg meters boven zichzelf uit. Hij werd verkozen tot beste doelman van het toernooi en Guadeloupe was de grote sensatie van de Gold Cup. Als gevolg hiervan zullen er tot op de dag van vandaag ongetwijfeld nog een paar FC Utrecht-supporters in Guadeloupe rondlopen. In Utrecht zijn ze er echter nog steeds vrij zeker van dat het de tweelingbroer van Grandel moet zijn geweest die zo geweldig stond te keepen.

De doelman keerde met goede moed en een hoop joie de vivre terug bij FC Utrecht. Hij kreeg zelfs een basisplaats, maar na een grandelletje tegen Feyenoord wisselde trainer Willem van Hanegem hem in de rust en raakte hij zijn plek weer kwijt. De doelman keek zelf altijd wat hulpeloos na zijn flaters. De gemiddelde voetbalfan had hem het liefst een aai over de bol en een glas Roosvicee gegeven. Voor even was de op zijn gezicht gebeitelde glimlach dan verdwenen. Naar Grandels idee werd er wel heel veel nadruk gelegd op die foutjes van hem, en niet op zijn fantastische reddingen. Een paar weken later moest hij noodgedwongen opdraven tegen Ajax. Het dieptepunt van de wedstrijd vond plaats toen de eigen aanhang besloot om Nieuwjaarsdag wel erg vroeg te vieren door vuurwerk naar het hoofd van Grandel te slingeren. De keeper relativeerde het voorval op karakteristieke wijze: “C’est la vie.”

Advertentie

Datzelfde seizoen maakte de keeper nog een paar grandelletjes voordat hij afscheid van FC Utrecht nam. Sommige fans waren helemaal klaar met hem, er was zelfs iemand die besloot om hem op Ebay te zetten, sinds jaar en dag het ultieme supportersprotest. Het liefst was Grandel gebleven, maar de beleidsbepalers bij FC Utrecht hadden genoeg gezien. In de Domstad krabden ze zich achter de oren. De man die de meest geweldige dingen liet zien op trainingen, ging tijdens wedstrijden steevast in de fout. Dat had niets te maken met matchfixing of belchinezen, maar eerder met nervositeit of concentratieproblemen.

In Nederland was Grandels naam besmet, dus keerde hij terug naar Frankrijk, waar hij bij Dijon ging keepen. Daarna vertrok hij naar USL Dunkerque, terwijl hij tussendoor nog even de sterren van de hemel keepte in de kwartfinale van de Gold Cup tegen de VS. Schijnbaar zit er iets in de Amerikaanse lucht dat voor Grandel werkt als doping. Uiteindelijk haalde Troyes de keeper terug. Dat hij voornamelijk de bank mocht warmhouden en in het tweede elftal samen moest spelen met testosteronbommetjes van 16, maakte hem niet uit. In 2015 promoveerde Troyes naar de Ligue 1: de kroon op zijn carrière. Zo kwam hij op z’n 37ste plotseling voor het eerst terecht in de hoogste Franse divisie.

Grandel afgelopen seizoen in het shirt van Troyes. (Foto: Proshots)

Inmiddels is hij door Troyes verhuurd aan Boulogne, waar hij een basisplaats in het tweede elftal heeft. Dat team speelt in de vijfde divisie van Frankrijk, een niveau waarop zelfs Sjaak Swart in zijn huidige vorm vermoedelijk nog mee zou kunnen (al zou Sjaak Swart het ook nog best aardig doen in de Ligue 1, aldus Sjaak Swart). Soms staan er meer mensen op het veld dan er op de tribune zitten, maar dat deert Grandel niks. Nog even en dan zal hij zijn handschoenen aan de wilgen hangen. Daarna kan hij met zijn kenmerkende glimlach terugkeren naar Guadeloupe, waar hij met zijn 22 interlands een grote naam is (niet voor niets werden voorheen veel van zijn wedstrijden live op televisie uitgezonden in zijn geboorteland).

In Nederland zullen we hem misschien over tien jaar nog eens terug zien in een aflevering van Andere Tijden Sport, maar daar blijft het ook wel bij. Grandels verblijf in Nederland zal voor altijd geassocieerd worden met één woord. Een voetnoot in onze voetbalgeschiedenis, maar wel een die we niet gauw zullen vergeten.

Mis niets! Like VICE Sports Nederland voor je dagelijkse dosis ijzersterke sportverhalen.