Waarom ik tegen een strengere Voetbalwet ben

FYI.

This story is over 5 years old.

Sport

Waarom ik tegen een strengere Voetbalwet ben

De column van Martijn Neggers voor VICE Sports ging afgelopen maandag over de Feyenoord-supporter die in het stadion van Willem II klappen ving en over de reling vloog.

Neggers pleitte in zijn column voor een strengere Voetbalwet. Feyenoord-supporter Mark Lievisse Adriaanse is het daar niet mee eens en schreef een column met een weerwoord.

Na de knokpartij van zondag op de tribune bij Willem II – Feyenoord kon je het verwachten: iemand die roept om een aanscherping van de Voetbalwet. Na elk incident bij een voetbalwedstrijd is er iemand, meestal een columnist of politicus, die daarom vraagt. Maar de Voetbalwet strenger maken zal in mijn ogen niks oplossen. Het schandelijke gedrag van enkele Willem II-fans is een vervelend incident, maar voetbalstadions zijn veilig. Juist een te strenge Voetbalwet is onderdeel van het probleem.

Advertentie

In december 2013 ging ik met een grote groep jonge, fanatieke Feyenoorders in een partybus naar een uitwedstrijd tegen SC Heerenveen. Zingen, zuipen en stampen op keiharde housemuziek waar ik normaal een enorme hekel aan heb. Dat was een heerlijke dag, totdat de bus vlak voor de Friese grens ineens op een parkeerplaats werd stopgezet door zo’n vijftien politiebusjes. Eén voor één moesten we uitstappen, werden we gefouilleerd en werd er een mugshot gemaakt. ID-kaart voor je smoel, vriendelijk kijken, klik. We moesten vooral niet vragen waar het in godsnaam op sloeg, want dan zou je opgepakt worden, aldus een dikke agent met een snor.

Advocaten en politici reageerden kritisch op het politieoptreden. Ik probeerde bij de lokale politie te achterhalen waarom ze tientallen supporters, waarvan vrijwel iedereen een wedstrijdkaart had, zo behandelden. We waren misschien tamelijk beschonken, maar niet gewelddadig. Niemand wilde erop ingaan. Daarna probeerde ik de foto die ze van me maakten te krijgen – leuk voor in het fotoboek van m’n familie. Die wilden ze niet geven.

Wat er die dag gebeurde, stond niet op zichzelf. Vaker worden grote groepen voetbalsupporters zonder legitieme reden gecontroleerd door agenten. Een Rotterdamse agent vertelde me eens dat al die politiekorpsen echt wel weten dat je op een ijskoude zondagochtend uit een bus trekken en op de foto zetten niet mag. Maar wie maakt ze wat? Als je tegen ze ingaat, houden ze je aan. De kans is groot dat je dan een stadionverbod krijgt. Iedereen werkt dus braaf mee.

Advertentie

Voetbalsupporters worden in Nederland gecriminaliseerd en de Voetbalwet werkt daaraan mee. Probeer maar eens naar een uitwedstrijd te gaan. Het is als veevervoer. Je moet op een afgelegen plek, vaak op een verlaten industrieterrein, in een oude, krappe bus stappen. Eenmaal in het stadion zit je in een kooi met matig zicht en na de wedstrijd word je gauw de bus weer ingeduwd. Zelfs als je naar een thuiswedstrijd gaat, is er een behoorlijk grote kans dat videoteams van de politie je filmen en fotograferen als je bij het stadion aankomt, ondanks dat je niks hebt misdaan.

Want dat is vaak de crux: je bent bij het voetbal schuldig totdat het tegendeel bewezen is. Je stadionverbod gaat direct in, je boete moet je meteen betalen. Ook als later blijkt dat je onschuldig bent, blijf je de lul, want je mocht een tijd niet naar je favoriete club. Er zijn genoeg voorbeelden van mensen die jaren moesten procederen om hun onschuld aan te tonen.

Voetbalsupporters zijn in Nederland vogelvrij. De Voetbalwet geeft de politie in veel gevallen een vrijbrief om agressief op te treden. Het beleid bij de Rotterdamse Voetbaleenheid is inmiddels eerst slaan, dan praten (meerdere agenten zijn hierom uit de Eenheid gestapt, anderen melden zich juist aan). Dat bleek bijvoorbeeld toen in februari bijna driehonderd Feyenoord-supporters werden opgepakt toen ze vreedzaam tegen het bestuur demonstreerden. De politie sloot ze in en verweet ze daarna samen te scholen. Kafka bij De Kuip.

Advertentie

Het walgelijke incident van zondag doet misschien anders vermoeden, maar in voetbalstadions gebeurt nog zelden wat. Er is geen betere tijd om je zoontje of dochtertje aan de hand mee te nemen naar het stadion. Uit cijfers van de politie blijkt dat er gemiddeld ongeveer één incident per wedstrijd is. Maar dat kan van alles zijn: een massale vechtpartij, of een supporter die een fakkel afsteekt. Er worden naar verhouding tijdens één weekend Lowlands ongeveer evenveel mensen aangehouden als in een heel voetbalseizoen.

Juist sinds de invoering van de Voetbalwet in 2010 gebeurt er weer meer in en om stadions. Dat blijkt uit de jaarverslagen van het Centraal Informatiepunt Voetbalvandalisme. Sinds de politie harder en sneller mag optreden zijn er meer incidenten; gemiddeld 651 per seizoen in de vier jaar vóór invoering, gemiddeld honderd meer per jaargang in de vier jaar erna. Het probleem is niet dat de Voetbalwet te zacht is. Het probleem is dat de wet te hard is. Onschuldige fans kunnen om de stomste redenen opgepakt worden – een vriend moest eens meekomen toen hij bij binnenkomst van het stadion hard m’n naam riep – of worden aan idiote controles onderworpen.

De laatste jaren heb ik in stadions een verharding gezien. Agenten maken geen praatjes meer met supporters. Ze stellen zich vaker agressief op en ze slaan eerder. De Voetbalwet heeft een stadionbezoek niet leuker gemaakt en ik vrees dat de wet aanscherpen het nog minder leuk zal maken. Dat geldt zeker voor de 99,99 procent die zich nooit misdraagt.

De mensen die wél voor gezeik zorgen, doen dat meestal maar één keer. Vaak (79 procent in het seizoen 2014/2015, volgens de politie) zijn het mensen die voor het eerst over de schreef gaan. Nadat hun stadionverbod is afgelopen, zorgen ze zelden opnieuw voor problemen. Ik zie het in De Kuip: gasten die even niet zo goed nadenken, een stadionverbod krijgen, en daarna weer normaal en rustig op de tribune zitten. Strengere straffen schrikt ze niet af, want dit gedrag gebeurt in opwellingen. Het zijn stompzinnige momenten waar ze direct spijt van hebben. Maar dan is het te laat en mogen ze het stadion niet meer in en moeten sommigen zich tijdens wedstrijden melden bij de politie. Dat is logisch.

Het klassieke argument vóór de Voetbalwet is altijd: kijk naar Engeland, daar hebben ze een Voetbalwet en daar gebeurt nooit wat. Maar wie beter kijkt, ziet dat er heel regelmatig geknokt wordt in Britse voetbalstadions. Een paar weken geleden gingen supporters van West Ham United en Watford met elkaar op de vuist tijdens een Premier League-wedstrijd. In de lagere competitie is bijna wekelijks wel ergens een vechtpartij, Voetbalwet of niet.

Roepen dat de Voetbalwet aangescherpt moet worden is altijd een makkelijke en populaire kreet als er iets is gebeurd in een stadion. Dat snap ik wel, maar het werkt niet. Juist sinds de Voetbalwet in Nederland is ingevoerd, is de politiedruk en het aantal incidenten toegenomen. En hoewel zondag misschien anders deed vermoeden, is de kans nog steeds groter dat je op een muziekfestival iemand opgepakt ziet worden dan in een voetbalstadion.