Het wordt tijd dat we anders gaan schrijven over autistische sporters

FYI.

This story is over 5 years old.

Sport

Het wordt tijd dat we anders gaan schrijven over autistische sporters

Ethan Fineshriber is autistisch en won een geweldige taekwondowedstrijd. Maar is hij een atleet die zo anders is dan anderen?

Taekwondotoernooien krijgen meestal niet zoveel aandacht van de mainstream media in Amerika, maar de American Taekwondo Association World Expo stond dit jaar plotseling volop in de spotlight. Yahoo!, Fox News en zelfs People Magazine schreven allemaal over het toernooi, dankzij een van de jonge winnaars.

De media vielen als een blok voor Ethan Fineshriber, een elfjarige jongen uit Utah. Hij won in zijn leeftijdscategorie en is autistisch. Ethan kreeg de diagnose op zijn derde. Hij had altijd moeite om vriendjes te maken, waardoor zijn moeder besloot hem in te schrijven voor een taekwondo-klas. Misschien dat dat zou helpen.

Advertentie

Ethan bloeide op in de vechtsport. “De eerste keer dat ik naar taekwondo-les ging, moest ik gewoon wat bewegingen leren en raakte ik geïnteresseerd, want ik kon het leren, onthouden en er beter in worden,” zei hij tegen Fox 13.

Toen hij acht jaar was besloot Ethan dat hij de wereldtitel wilde pakken. Drie jaar en een hoop hard werk later lukte hem dat in zijn leeftijdscategorie. Hij pakte bij de ATA World Expo de gouden medaille door een perfecte score in het onderdeel XMA Forms. En hij won zilver in het onderdeel XMA Weapons.

Na zijn winst renden zijn trainingspartners – en vriendjes – naar Ethan toe om hem te feliciteren. “Ik vond het spannend of ik wel ging winnen, maar ik dacht dat ik een kans had toen de jury de cijfers gaf en iedereen om me heen gek werd,” zei de kampioen.

Het is logisch dat dit verhaal opgepikt is door media die normaliter niks melden over de wereld van vechtsporten. Een jongen met een handicap die vriendschap, een doel en glorie vindt in een sport die bij hem past, wie houdt daar niet van?

Maar de toon van de berichtgeving is, om Laurie Bream, een andere autistische kampioen, te citeren, “… gretig.”

Sommige artikelen, zoals in het eerder genoemde People’s Magazine, komen aardig in de buurt van Inspiration Porn. Het scheelt maar weinig of clichés als “de enige handicap is een slechte houding” worden uit de kast getrokken. Maar vooral de titel van het artikel bij Fox, “Jongen met autisme vernietigt stereotypes door de wereldtitel taekwondo te pakken”, vind ik niet oké.

Advertentie

Het klopt waarschijnlijk wel dat de overwinning van Ethan in sommige kringen wat stereotypes heeft vernietigd, aangezien autisme meestal geframed wordt als iets tragisch. Als je de neurologische conditie alleen kent als een brute aandoening die levens verwoest en families uit elkaar rijt, dan is een verhaal over een autistische jongen die zijn leven niet haat en dingen bereikt waarschijnlijk schokkend.

Maar als je wel wat over autisme weet, is het verhaal van deze jongen eerder een bevestiging van het stereotype dan een vernietiging daarvan. Door de focus op rituelen, herhaling van acties en de logische gang van de ene techniek naar de andere, kunnen vechtsporten ideaal uitpakken voor autistische mensen. De training leert hen daarnaast zelfverdediging, wat geen kwaad kan, aangezien autistische kinderen vaak gepest worden. Een klasje van een vechtsport biedt meestal meer steun dan een schoolplein. De routine kan helpen om angsten te beheersen.

Er zijn hele programma’s, zoals Fighting For Autism, gewijd aan het helpen van autistische mensen via vechtsporten. Ethan is ook zeker niet de eerste autistische atleet die zich onderscheidt in een vechtsport, denk bijvoorbeeld aan de carrière van kickbokser Jo Redmanen de up-and-coming MMA-vechter Serena DeJesus.

De manier waarop grote Amerikaanse media schreven over Ethan doet me pijn. Zo vaak wordt het feel good-sprookje verteld van een gehandicapt persoon die, tegen alle verwachtingen in, een overwinning boekt ‘ondanks de aandoening’. Twintig jaar geleden is die vorm van berichtgeving al perfect belachelijk gemaakt door het televisieprogramma Mr Show. Maar sindsdien is het alleen maar erger geworden.

Advertentie

Autistische mensen die presteren in vechtsporten doen dat niet ondanks noch dankzij hun autisme. Geen Rain Man-verhaal dus. Ze slagen met autisme. Autisme biedt zowel voor- als nadelen, zowel sterktes als zwaktes. Het kan ervoor zorgen dat je breekt in de ring, maar het kan ook het beste in jezelf naar boven halen. Is het niet veel interessanter om autisme op die manier te bekijken, in plaats van de tweedimensionale zwart-wit-verhalen die we overal zien? Zou het niet stukken beter zijn om elke neurologische aandoening op die manier te bekijken?

Als de neuro-atypische mensen die het grootste deel van de berichten over autisme schrijven iets beter hun best doen om hun eigen vooroordelen te overkomen en het grotere geheel te zien, dan krijgen we betere, bedachtzamere verhalen die oprecht inspirerend zijn. Dan kunnen we al die Inspirational Porn achterwege laten.

Mis niets! Like VICE Sports Nederland voor je dagelijkse dosis ijzersterke sportverhalen.