Boris Berian werkte anderhalf jaar geleden nog bij McDonald’s maar is nu topfavoriet voor een Olympische medaille

Presented by

In 2014 was Boris Berian net gestopt met zijn studie en werkte hij bij McDonald's. Zijn vrienden en familie waren toen bang dat hij de rest van zijn leven zou slijten met het inpakken van Happy Meals. Maar nu, twee jaar later, neemt hij deel aan de 800 meter op de Olympische Spelen, terwijl hij tussendoor zijn strijd met een miljardenbedrijf won en daarmee een held werd binnen de atletiekwereld.

Het begon allemaal toen Boris zijn succesvolle oudere zus zag sprinten. Zij stond bekend als een enorm talent in Colorado en hij raakte erg door haar geïnspireerd. Op zijn twaalfde pakte hij ook het sprinten op en al gauw bleek dat het atletiektalent netjes tussen Boris en zijn zus verdeeld was. Ook de jongste telg van de familie had veel succes. Op de middelbare school klokte hij op de 400 meter al tijden waar sommige Olympische sprinters jaloers op zouden zijn. Boris begon met kortere afstanden, maar na verloop van tijd richtte hij zich op de 800 meter.

Tijdens zijn eerste studiejaar aan de Adams State University won hij meteen twee titels. Niets leek een glorieuze toekomst in de weg te staan. Maar vanaf het begin had Berian wel moeite om zich aan de strakke regels van de universiteit te houden. Dat, in combinatie met zijn slechte cijfers, zorgde ervoor dat hij in de lente van 2014 de school verliet. Berian besloot zich te focussen op atletiek en daarnaast wat geld te verdienen om te kunnen reizen. Dus verruilde hij zijn schooluniform voor een rood shirt met een pet, zonneklep of kartonnen hoedje (de dresscode wijzigt nogal eens) van McDonald's. Het is een scenario waar veel ouders badend in het zweet van wakker zouden worden.

Maandenlang stond Berian 's ochtends vroeg op om burgers te bakken, klanten te helpen of uit te leggen waarom hij écht geen extra saus mocht geven. Ondertussen dagdroomde hij van successen op de atletiekbaan. Maar een carrière als prof leek op dat moment een utopie. Hij trainde nog wel, in zijn eentje op een modderige baan, maar nam nauwelijks deel aan wedstrijden. Inmiddels woonde hij bij een vriend en had hij een vaste routine: een ochtendshift bij McDonald's, rusten, trainen, eten en slapen. Zo gingen er heel wat maanden voorbij.

Zijn moeder smeekte Boris om iets anders te doen. Ze vroeg hem om bij de brandweer of de politie te solliciteren. Ze was bang dat hij de rest van zijn leven bij McDonald's zou werken. Boris verzekerde zijn moeder dat het goed zou komen.

In 2014 zocht Carlos Handler, van de non-profit Big Bear Track Club, naar jonge talenten die zouden willen trainen onder coach Dr. Joe Vigil. Vigil kende Boris van eerdere trainingen en zag toen al veel potentie in hem, dus zocht hij uit wat er van het jonge atletiektalent was geworden. Toen hij erachter kwam dat Berian zijn uren sleet in een fastfoodketen (en niet op de baan van een atletiekclub), nam Handler contact met hem op. De jonge atleet ging pas overstag toen Handler aanbood hem te helpen met het betalen van zijn reiskosten en huur.

Op 1 december 2014 begon Berian met zijn trainingen bij Big Bear Track Club, dat op zo'n twee kilometer hoogte ligt. Het is een unieke locatie waar veel sporters aan zouden moeten wennen, maar Boris' voormalige school lag op een soortgelijke hoogte. Hierdoor was de atleet al flink in het voordeel. Toch waren de trainingen onder Vigil loodzwaar. Opstaan om 5 uur 's ochtends voor sessies in uitputtende omstandigheden, dat was eerder regel dan uitzondering.

De zware trainingen hadden wel als gevolg dat Berian met sprongen vooruit ging. In 2015 verbeterde hij meerdere malen zijn persoonlijk record. Het gonsde inmiddels van opwinding in de atletiekwereld: er was een jonge, Amerikaanse loopsensatie en niemand wist waar zijn plafond lag. In juni 2015 nam Berian deel aan de IAAF Diamond League in New York. Hier nam hij het op tegen de volledige wereldtop, waaronder David Rudisha, de Keniaanse koning van de 800 meter. Om aan te geven hoe goed Rudisha is: de naam van de Keniaan is zes keer terug te vinden in de top 10 van best gelopen tijden ooit op de 800 meter. Rudisha is, zoals René van der Gijp zou zeggen, "op de brommer". Een opgevoerde, welteverstaan.

Berian zorgde voor een grote verrassing door in de Diamond League als tweede te eindigen achter Rudisha. De Amerikaan liep 1:43.84, zijn vierde persoonlijk record van het seizoen (dat hij een maand later wederom zou verbeteren). In 2015 bereikte hij de vierde plaats op de wereldranglijst voor de 800 meter, waarmee hij definitief bij de wereldtop hoorde. Dankzij deze ranking behoort hij tot de favorieten voor een medaille op de Olympische Spelen.

Dit jaar kwam Berian opeens groot in het nieuws toen hij een juridisch gevecht aanging met zijn voormalige sponsor Nike. Kort na de Diamond League ondertekende de Amerikaan een contract bij het bedrijf, dat op 31 december 2015 afliep. Nike had wel de mogelijkheid om na die datum Berians sponsor te blijven, maar alleen als ze hetzelfde bedrag als concurrerende partijen zouden betalen. Tot verbazing van Nike tekende Boris in 2016 bij New Balance. De atleet verklaarde dat zijn nieuwe sponsor meer zou willen betalen dan Nike. Het bedrag was hetzelfde, maar bij Nike zou de Amerikaan minder geld krijgen als hij niet aan bepaalde prestatievoorwaarden zou voldoen.

Nike dreigde met een rechtszaak (vanwege de "onherstelbare schade" die Berian's vertrek zou veroorzaken), een tactiek die ze vaker gebruiken om sporters bang te maken. Berian meldde echter doodleuk dat hij dat prima vond en liet via Twitter iedereen meegenieten van zijn fittie met het miljardenbedrijf.

Berian's zaakwaarnemer, Merhawi Keflezighi, vergeleek het met een gevecht tussen David en Goliath. Hij startte een campagne met de naam Free Boris, met als doel om 25.000 dollar op te halen om zo de kosten van de rechtszaak te dekken. Ondertussen mocht Berian door een gerechtelijk bevel geen wedstrijden lopen in andere kleding dan die van zijn oude sponsor. Langzamerhand keerde het publiek zich tegen Nike. Het beeld van een miljardenbedrijf dat een jonge sporter aanklaagt, die voor een deel nog afhankelijk is van zijn salaris bij McDonald's, is niet echt goede reclame. Nike had inmiddels al zoveel gezichtsverlies geleden dat ze zich met het schaamrood op de kaken terugtrokken. Berian was plotseling het symbool geworden voor atleten die voor zichzelf opkomen.

In ruim anderhalf jaar veranderde Berian van een vergeten burgerbakker in een topfavoriet voor een medaille op de Olympische Spelen en een held binnen de atletiekwereld. De grote vraag is of hij deze zomer David Rudisha weet te verslaan. Het lijkt bijna onmogelijk, maar we moeten Berian niet afschrijven. Het zou zeker niet de eerste keer zijn dat David Goliath verslaat.

—

Mis niets! Like VICE Sports Nederland voor je dagelijkse dosis ijzersterke sportverhalen.